Ξεκίνησα να γράφω το κείμενο αυτό, αποφασισμένος να μην αναφέρω ούτε μία φορά τη λέξη «κατσαρίδες». Η τελευταία, μεγάλη ατομική του έκθεση, στον Χώρο Τέχνης Πολύτροπον στα Καλύβια Αττικής, με τίτλο «Cockraches-Κατσαρίδες», είχε τόσο μεγάλη αποδοχή από το φιλότεχνο κοινό, τους καλλιτέχνες, τους θεωρητικούς της τέχνης, τους δημοσιογράφους, που θεώρησα ότι και μόνο η αναφορά της λέξης, ίσως να επισκίαζε τη δυναμική της καινούργιας του δουλειάς. Εξ’ άλλου στα καινούργια έργα, η κατσαρίδα, «σήμα κατατεθέν» του Capten απουσιάζει.
Στην πορεία, συνειδητοποίησα όμως ότι ένα από τα πιο θαυμαστά έργα της έκθεσης με τις κατσαρίδες, η Χρυσή Τερέζα, η βασίλισα κατσαρίδα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ο συνδετικός κρίκος με τα «ένδοξα» έργα που ακολούθησαν.
Ο χρυσός, τα στολίδια, η χλιδή γενικότερα, η μεγαλοπρέπεια, κυριαρχούν στα έργα του Capten από τα χρόνια της Σχολής Καλών Τεχνών. Οι επίσημες στολές αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, τα καπέλα με τις κλάρες, τα χρυσά γαλόνια, αποτελούν βασικό στοιχείο στις ζωγραφιές και τις κατασκευές του. Και έτσι συνεχίζουν, χρόνια μετά την αποχώρησή του από το Πολεμικό Ναυτικό.
Δεν είναι τυχαίο που το 2012 συμμετείχε, μαζί με επτά ακόμη Έλληνες εικαστικούς, στην έκθεση «Ναρκισσισμός» που οργάνωσε η γκαλερί K-art στην Αθήνα.
Αργότερα, το 2019, στα πλαίσια του Platforms Project, στον εκθεσιακό χώρο «Νίκος Κεσσανλής» στην ΑΣΚΤ, παρουσιάστηκε το έργο «Εκλογές στη ΜΠΑΝΑΝΙΑ», με τον ίδιο ως King of Bananistas, με χρυσοποίκιλτο βασιλικό ένδυμα, περίτεχνο στέμμα και εξάρτηση, σε μία ηρωική έξοδο –περφόρμανς- μετά τη λαϊκή ετημηγορία. Ήταν το έργο που ξεχώρησε.
Την ίδια χρονιά στο Μέτσοβο, στα πλαίσια της έκθεσης «Τόποι δημιουργίας», παρουσιάστηκε το έργο «Το Πριγκιπάτο της μιας Ημέρας» που αναφέρεται σε γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε σχέση με την Ρουμανική προπαγάνδα για τον προσεταιρισμό των Βλαχόφωνων Ελλήνων της Πίνδου και τη δημιουργία προτεκτοράτου. Ο Capten, ιππέας με την ανάλογη στολή, ως «ο ανόητος καβαλάρης Αλκιβιάδης Διαμάντης, με τον ωραίο ίππο ‘Σπούτνικ’ στα βουνά του Μετσόβου». Στην παρουσίαση του έργου του, μπροστά σε πολυπληθές κοινό, ο «Πρίγκιπας» καθόταν μεγαλοπρεπώς στο θρόνο του, κρατώντας τη χρυσή γλίτσα, σύμβολο της εξουσίας του.
Στην προσωπική του ζωή, ο Χρήστος Κωτσούλας, ο Capten, δεν θυμίζει τους ήρωες που υποδύεται στα έργα του. Η χλιδή, η μεγαλοπρέπεια και ο ναρκισσισμός απουσιάζουν από την καθημερινότητά του.
Γνωρίζω τον Capten αρκετά χρόνια και παρακολουθώ το έργο του από τα χρόνια της Σχολής, με συχνές, θα έλεγα, επισκέψεις στο εργαστήριό του και συζητήσεις για τη δουλειά του. Όμως οι αποκαλήψεις που έκανε σχετικά με την καταγωγή του, σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε για το Space52 (Δεκ.2021), μου ήταν άγνωστες. Εκεί αναφέρει: «Στην προσωπική μου μυθολογία να προσθέσω πως υπήρξα γόνος παλιάς πρεβεζάνικης οικογένειας που τις ρίζες της θα πρέπει κανείς να αναζητήσει στα χρόνια της ενετοκρατίας και στον αποικισμό της πόλης από μπουρανιέρους ναυτικούς». Και συνεχίζει: «Κάποτε ένας συνάδελφος, εξ υπαξιωματικών προερχόμενος, μου είχε πει «εσείς είστε γαλαζοαίματοι», κάτι που για αρκετά χρόνια με είχε στοιχειώσει, μέχρι που επισκέφτηκα το κοιμητήριο στο μικρό νησάκι Bourano της Βενετίας και ανάμεσα στα μνήματα ανακάλυψα τον τάφο του Don Cotsoula Di Bourano. Τότε πείστηκα». Δεν είμαι βέβαιος αν όλα όσα λέει αληθεύουν. Δεν έχει όμως σημασία. Ίσως να αποτελούν μια επιθυμία του, ένα όνειρο.
Τους μήνες του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας, ο Capten, όπως οι περισσότεροι καλλιτέχνες άλλωστε, υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγικός. Κοινό στοιχείο σε όλα τα έργα που προέκυψαν είναι η έντονη επιθυμία για σεξουαλική δραστηριότητα, η λίμπιντο.
Τα έργα του, περίτεχνα χρυσοκέντητα λάβαρα και αναρτημένα ρομβοειδή επιγονάτια με χρυσές φούντες, παραπέμπουν σε εποχές δόξας και θριάμβου. Φέρουν πολύχρωμες παραστάσεις με αναφορές στην παράδοση και τη μυθολογία. Εικονίζουν τη γυναίκα γυμνή, σαν έφιππη Αφροδίτη, αλλά και σαν την Ευρώπη που άρπαξε ο ερωτευμένος Δίας παίρνοντας τη μορφή ταύρου.
Στα έργα οι ρόλοι του άνδρα και της γυναίκας είναι ξεκάθαροι. Ο άντρας πάντα με τη στολή αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού και πηλήκιο, σαν αρσενικό παγώνι θα έλεγα, εκείνη τελείως γυμνή και ευάλωτη, σίγουρα όμορφη και θελτική. Συνυπάρχουν αλλά ζουν σε διαφορετικούς κόσμους που προκύπτουν ανάλογα με τις εκάστοτε σεξουαλικές επιθυμίες του αρσενικού.
Σε μια δεύτερη ενότητα έργων, το ζευγάρι εμφανίζεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Εκεί εξελίσσεται μια αφήγηση με πολλούς συμβολισμούς. Ένα απειλητικό ψάρι κολυμπά μαζί τους. Η μεγάλη του κοιλιά μου θυμίζει τον ασκό της κοιλιάς του αρσενικού ιππόκαμπου όπου εκκολάπτονται τα αυγά που παραλαμβάνει από το θηλυκό. Εκεί θα καταλύξουν ο Capten και η σύντροφός του. Η γυναίκα γυμνή και ο άντρας με στολή, όπως πάντα. Στην κοιλιά του ψαριού κάνουν έρωτα. Εκεί αφήνει ο άντρας το σπέρμα του. Στην επιφάνεια η γοργόνα –ηδονοβλεψίας- με συντροφιά το χταπόδι, συνεπής στο ρόλο της, ρωτά: «Καπετάνιε, ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;» και ο Capten, μέσα από την κοιλιά του ψαριού απαντά: «Ζει και βασιλεύει!!».
Χρίστος Χριστοφής